To
niewielkie, urocze miasteczko od zawsze budziło we mnie zachwyt – odkąd
pamiętam ciche, spokojne i takie magiczne, pełne zabytkowych niespodzianekJ Są tam starożytne rzeźby kultowe,
lwy romańskie, dwa piękne kościoły, w tym jedno sanktuarium, ładny ryneczek z
modelem mapy Masywu Ślęży po środku i oczywiście pachnące najdawniejszymi tajemnicami
tych ziem Muzeum Ślężańskie z lapidarium w ogrodzie.
Do tego wszystkiego
znajduje się ono u stóp magicznej góry Ślęży, czczonej od pradziejów… Najpierw
przez ludność z epoki brązu i żelaza (1700-400 r. p.n.e.), która oddawała na
Ślęży i mniejszej Wieżycy cześć Słońcu, a na Raduni Księżycowi; gdzie kapłani odprawiali
pogańskie obrzędy w tajemniczych kręgach kultowych, do których nikt inny nie
miał wstępu. Ich relikty możemy do dziś podziwiać na Ślęży, Raduni i Wieżycy.
Gdy na
ziemie te przybyli około 400 roku p.n.e. Celtowie, również uznali Ślężę za
świętą górę i przejęli wierzenia poprzedników, oddając cześć Słońcu i Księżycowi.
To właśnie oni są twórcami starożytnych rzeźb kultowych, z których dwie
znajdują się na terenie Sobótki: Grzyb i Mnich, zaś pozostałe: Panna z Rybą i
Niedźwiedzica oraz Niedźwiedzica (zwana też Dzikiem) znajdują się już
na samej Ślęży. Wszystkie te rzeźby kultowe mają znaki solarne, w kształcie litery X.
Wracając do
cichej i jakby „śpiącej” Sobótki, wysiadając na przystanku dla busów, od razu widzimy
gotyckie Sanktuarium św. Anny. Pierwotnie istniała tu kaplica św. Anny (w
miejscu dzisiejszego prezbiterium), wzniesiona w XII wieku przez żonę Piotra
Włostowica, czyli ruską księżniczkę Marię. To ona przywiozła ze sobą z Kijowa
cudowną figurkę św. Anny, którą umieszczono w nowo wybudowanej kaplicy. Dopiero
w pocz. XVI wieku dobudowano do niej kościół gotycki. Do cudownej figurki św.
Anny przybywały pielgrzymki z Polski, Czech, Moraw, Słowacji, Węgier… Kościół
ten był bowiem również kościołem odpustowym. Został niestety spalony częściowo
w 1633 roku, w czasie najazdu wojsk szwedzkich, zaś później został odbudowany.
Dziś możemy
podziwiać m.in. wewnątrz cztery cenne rzeźby gotyckie z 1500 roku, przedstawiające Św. Annę
Samotrzecią, Matkę Bożą z Dzieciątkiem, św. Jadwigę i św. Augustyna. Rzeźby te mają niespotykane wymiary - wys. 2,5 m.
A przed
sanktuarium znajdziemy dwie rzeźby: starożytny kultowy „Grzyb” i romański lew z
XII wieku.
Idąc dalej,
przez główne skrzyżowanie, docieramy po krótkiej chwili do Rynku. Tu warto
polecić od razu dobrą Restaurację Pod Jeleniem, będącą od lat na rogu, jest też
pełno ławek dla zmęczonych turystów, zresztą w kształcie misiów Ślężańskich,
wspomniany model mapy Masywu Ślęży, zabytkowe kamieniczki i wreszcie drugi
kościół św. Jakuba.
Kościół św.
Jakuba znajduje się na szlaku św. Jakuba, o czym świadczy tablica informacyjna ustawiona
przed nim. Pierwotnie był tu kościół romański już w XII wieku, ale ten który
widzimy dziś pochodzi z XV wieku. Był też przebudowywany w stylu barokowym w
XVIII wieku. Wewnątrz jest cenne wyposażenie barokowe. A przed kościołem
ciekawostka – wmurowany na prawo od wejścia głównego lew romański:)
Dosłownie
kawałek drogi dalej, napotykamy Muzeum Ślężańskie. Tuż za bramą, w ogrodzie
znajduje się lapidarium, w którym możemy ujrzeć np. średniowieczny krzyż
pokutny. A wewnątrz jest bardzo interesująca wystawa stała przybliżająca temat
dawnych wierzeń, o czym przypomina nam też przysłowie umieszczone na jednej z
tablic: „Nie było takiej kultury w przeszłości – jak się zdaje – nie może być
takiej kultury w przyszłości, która by nie miała religii”. Z najbardziej
rzucających się w oczy eksponatów można przytoczyć kopię posągu Światowida znad
Zbrucza. Można też obejrzeć wystawę stałą pt. Przyroda Masywu Ślęży.
W Muzeum
Ślężańskim można dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy, np. o kulcie przyrody i
zwierząt, kulcie Życia – Matki Rodzicielki, szamaniźmie, o ofiarach ze zwierząt
itd. Dowiemy się o miejscach kultowych w okresach przedrzymskim i rzymskim, o
świątyniach połabskich i pomorskich, itd.
Sanktuarium św. Anny
Gotyckie rzeźby wewnątrz...
Romański lew przed sanktuarium...
Starożytna rzeźba "Grzyb"
Sanktuarium św. Anny
Rynek...
Na Rynku...
Kościół św. Jakuba
Model mapy...
Droga św. Jakuba
Romański lew przy kościele św. Jakuba
Mapa w Sobótce...
Muzeum Ślężańskie w Sobótce...
Wejście do Muzeum Ślężańskiego...
Lapidarium...
Krzyż pokutny w lapidarium...
W muzeum...
Światowit...
Kultowa rzeźba Mnicha
Idąc dalej,
przekraczamy wkrótce główną drogę asfaltową, i wchodzimy na drogę prowadzącą
najpierw do Przełęczy pod Wieżycą i schroniska o tej samej nazwie i dalej
wiodącej aż na szczyt Ślęży. Ja jednak zakończę swoją wędrówkę przy starożytnej
rzeźbie kultowej Mnich, która stoi jeszcze w połowie drogi do schroniska. Ta
wyjątkowa rzeźba w kształcie kręgla, posiada własną legendę, która mówi, że jest to
pradawny mnich (kapłan) zaklęty w kamień, za to, że nie sprawował się zgodnie
ze złożonymi ślubami. Jeśli jednak uda mu się powrócić kiedyś na szczyt Ślęży
to nastąpi w tym momencie koniec świata.
Ania.
Komentarze
Bardzo ładnie je przedstawiłaś.
Pzdr.
Pozdrawiam. :)