 |
| Ule przedstawiające hrabinę Friedriche Karoline i Friedricha Wilhelma von Reden... |
We wsi Bukowiec, w Kotlinie Jeleniogórskiej, kilka kilometrów od Kowar znajduje się niezwykłe miejsce o nazwie "Bukowiec. Folwark i Park. 1785". Również pod taką nazwą widnieje strona w internecie.
Jest to najstarsze romantyczne założenie pałacowo - parkowe, z Parkiem Krajobrazowym (120 ha) w stylu angielskim - na Śląsku. Powstało ono na przełomie XVIII i XIX wieku, dzięki małżeństwu hrabiego Friedricha Wilhelma von Reden oraz hrabiny Friedriche Karoline von Reden, którzy zamieszkali w pałacu w Bukowcu, gdzie pod wpływem wcześniejszych podróży hrabiego do Anglii, postanowili stworzyć miejsce, w skład którego miały wchodzić pałac (który już wcześniej istniał i został tylko przebudowany przez nich) oraz park pełen ozdobnych drzew i krzewów oraz różnych ciekawych budowli, które miały się znajdować w rozległym Parku. Dzięki korzystnemu ukształtowaniu terenu, wylesieniu i osuszeniu fragmentu Parku, prędko zaczęły powstawać romantyczne budowle, zaś pierwsze ozdobne, sprowadzone rośliny, zaczęły rozkwitać. Tak powstało romantyczne założenie nazywane Ornamental Farm, czyli Farma Ozdobna (nazwa także pochodzi z Anglii). Warto dodać, że hrabia Friedrich Wilhelm von Reden, został wydelegowany przez ówczesne władze Prus na Górny Śląsk, jako minister górnictwa, aby zająć się tamtejszym zagłębiem węglowym, które zresztą świetnie unowocześnił, jednak wraz z żoną osiedli właśnie tu, w Bukowcu, na Dolnym Śląsku (ówcześnie były to tereny należące do Prus).
Wkrótce powstało kilka romantycznych budowli:
1. Romantyczna ruina górskiego zameczku średniowiecznego, zwana Strażnicą lub ruiną zamku Kessela. Składa się na nią okrągła wieża (widokowa) i fragmenty murów, przylegających do niej. Dziś na wieżę tą, umiejscowioną na wzgórzu w parku, można wejść, aby podziwiać piękne widoki. Niestety gdy byłam w Bukowcu w lipcu tego roku, nie można było wejść na wieżę, gdyż lina, stanowiąca poręcz, została zerwana.
2. Herbaciarnia na wzgórzu, zwana także Świątynią Ateny albo Belwederem z 1804 r., w której urządzono w centralnej części (za kolumnami) Salon, zaś po lewej był gabinet, służący do parzenia herbaty, a po prawej gabinet ze zbiorem książek weneckich i niemieckich klasyków. Herbaciarnię, hrabia von Reden wzniósł w prezencie urodzinowym dla żony, hrabiny von Reden. Stanowiła ona od tej pory centrum życia towarzyskiego, również dla gości. Z pod Herbaciarni roztacza się piękny widok na Karkonosze wraz ze Śnieżką.
3. Zabudowania folwarczne, które zaledwie kilkanaście lat temu zostały odrestaurowane przez Fundację Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, która postanowiła uczynić Bukowiec swoją siedzibą. Ze stanu ruiny, dawne budynki folwarczne odmieniły się w eleganckie pokoje do wynajęcia, pięknie urządzoną Kawiarnię i Muzeum. Dziś cały kompleks pałacowy wygląda naprawdę ekskluzywnie.
W skład budynków folwarcznych wchodzą Budynek Dawnego Zarządu, który znajduje się u stóp Świątyni Ateny (Herbaciarni) oraz budynek dawnej Owczarni, po drugiej stronie drogi asfaltowej, w których dziś są dostępne noclegi z pokojami o wysokim standardzie.
Nieopodal nich jest Artystyczna Stodoła, która stanowi centrum tutejszego życia kulturalnego, gdyż odbywają się tu różne imprezy kulturalne, np. koncerty. A na stałe mieszczą się w Stodole - Kawiarenka, w której można zamówić np. kawę, herbatę bądź zjeść ciasto lub lody. Jest tu też regał, pełen wydawnictw krajoznawczych i lokalnych produktów, np. wina czy maskotki.
Ale to jeszcze nie wszystko, gdyż naprzeciwko Kawiarenki, również w Artystycznej Stodole, jest duża, piętrowa sala, w której urządzono Muzeum w Dolinie Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, która jest również nazywana Polską Doliną Loary. Ekspozycja, która się tu znajduje, składa się z dużych ekranów, na których są wyświetlane filmiki i zdjęcia pałaców i innych obiektów (zaliczają się także zamki średniowieczne Chojnik i Bolczów, Wieża Książęca w Siedlęcinie i Domy Tyrolskie w Mysłakowicach), które wchodzą w skład Parku Kulturowego Kotliny Jeleniogórskiej - utworzonego właśnie przez Fundację Doliny Pałaców i Ogrodów w celu ochrony tych cennych pamiątek. Oprócz dużych ekranów, są też gry historyczne, w które można zagrać na mniejszych ekranach dotykowych, np. o ubiorach z minionych wieków. Są też wydrukowane litografie i stare zdjęcia pałaców, ich opisy, a nawet puzzle, które można układać. Są też modele pałacu w Mysłakowicach, zamku Chojnik w Sobieszowie czy ratusza w Jeleniej Górze. Można również posłuchać z głośników słów zachwytu na temat Bukowca "w wykonaniu" Izabeli Czartoryskiej, która będąc tutaj w 1816 roku, pisała później w listach mniej więcej tak: " Przyroda uczyniła wszystko w tym zakątku Śląska, by upiększyć Bukowiec. Najróżnorodniejsze widoki, zieleń najświeższa, kraj pocięty polami, dalej góry i wspaniałe drzewa. Hrabia Reden dawny właściciel Bukowca, bawił kilkakrotnie w Anglii i tam nabył upodobania do jej kultury i angielskich ogrodów. Można to zauważyć wszędzie, lecz przede wszystkim świadczą o tym szczegóły: wspaniałe pola uprawne, dobór drzew, rozplanowane z największym smakiem krzewy i rośliny obrzezają drogi i ścieżki..." - ten fragment opisu Bukowca pochodzi z broszury i mapki pt. "Zespół pałacowo-parkowy w Bukowcu/The Bukowiec palace - park complex", którą nabyłam w Kawiarence w Bukowcu.
4. Schodząc ze wzgórza, na którym stoi Herbaciarnia, już prawie przy samej Artystycznej Stodole, na trawie, ujrzymy dwa współczesne, drewniane duże ule postaciowe, które przedstawiają oczywiście hrabinę Friedriche Karoline von Reden i jej męża hrabiego Friedricha Wilhelma von Reden. Są bardzo ładne i ciekawie wkomponowują się w pałacowo-parkowy krajobraz, a także zdobią trawnik przed Budynkiem Dawnego Zarządu.
5. Pałac - Od XIV - XVI wieku według źródeł pisanych Bukowiec należał do rodu von Zeidlitz, którzy tu mieszkali. Dopiero w XVI wieku kolejni właściciele wznieśli tu dwór renesansowy, który z kolei w 1785 roku odkupił właśnie hrabia von Reden, który przebudował pałac w stylu klasycystycznym. Gdy byłam tu w lipcu 2024 roku, pałac był w remoncie i w rusztowaniach, i nie można było wejść do środka. Z tego co słyszałam, jest tam Muzeum poświęcone dziejom Bukowca, a zwłaszcza w XVIII i XIX wieku.
 |
| Już na pierwszym stawie zobaczyłam łabędzią rodzinę... |
 |
| Bukowiec ozdabiają drewniane figurki zwierzątek... |
 |
| Kościół z XVIII wieku... |
 |
| Domy szachulcowe i starszy kościół z XVI wieku... |
 |
| Tuż za kościołem p.w. św. Marcina, należy skręcić w lewo, aż za plecami ujrzymy taki widok... |
 |
| Według mapy.cz ścieżkami i polną drogą doszłam do romantycznych ruin zamku Kessela... |
 |
| Później jeszcze inną drogą doszłam do lip i topoli, które zostały zasadzone w wiązce, co nadaje im niesamowity wygląd... |
 |
| Wkrótce byłam już na wzgórzu przy Herbaciarni, z pod której można obejrzeć piękny widok na Karkonosze wraz ze Śnieżką... |
 |
| Tablice informacyjne są ustawione przy wszystkich ciekawych obiektach przyrodniczych lub historycznych... |
 |
| Herbaciarnia zwana też Świątynią Ateny bądź Belwederem... |
 |
| Artystyczna Stodoła - centrum życia kulturalnego, a na co dzień mieści się tu Kawiarnia oraz Muzeum w Dolinie Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej... |
 |
| Przed Budynkiem Dawnego Zarządu są dwa bardzo ładne ule postaciowe przedstawiające hrabinę Friedriche Karoline i hrabiego Friedricha Wilhelma von Reden... |
 |
| Hrabina, która przeżyła męża, była osobą otwartą na świat, która nie tylko wiodła życie towarzyskie, ale także pomagała ludziom ubogim bądź cierpiącym; o swoich dniach, które zawsze pragnęła wypełniać harmonogramem zajęć, pisała w listach, a być może w swoim pamiętniku, których fragmenty są cytowane w czasopiśmie, które podaję w źródłach, pod artykułem... |
 |
| Wnętrze Kawiarni... |
 |
| Regał z wydawnictwami krajoznawczymi i rękodziełem... |
 |
| Ciekawa ekspozycja w Muzeum w Dolinie Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej... |
 |
| W Parku Krajobrazowym w Bukowcu są liczne tabliczki edukacyjne na temat przyrody... |
 |
| W budynku dawnej Owczarni dziś można znaleźć noclegi w pięknie urządzonych pokojach... |
 |
| Z pod Owczarni, widać za drogą asfaltową, po lewej Budynek Dawnego Zarządu, w którym również są pokoje do wynajęcia oraz Artystyczną Stodołę po prawej.... |
 |
| Jak widać na zdjęciu, jeszcze dziś niektóre dawne zabudowania folwarczne są w stanie ruiny... |
 |
| Za Owczarnią należy skręcić wgłąb Parku Krajobrazowego, aby obchodząc pałac ( widoczny na zdjęciu), dojść do Marmurowej Ławki... |
 |
| Po chwili już byłam przy ławce, podziwiając widok na Staw Długi na tle Karkonoszy wraz ze Śnieżką... |
 |
| Ławkę zdobią dwa gryfy... |
 |
| Przyroda w Parku Krajobrazowym w Bukowcu... |
 |
| W lipcu 2024 roku pałac był w remoncie... |
 |
| Po lewej dawny budynek Browaru, w którym dziś mieści się ekspozycja przyrodnicza czyli Tajemniczy Las... |
 |
| Kolejne drogowskazy... |
 |
| Leżaki można bezpłatnie wypożyczyć w Domu Rybaka... |
 |
| Staw Kąpielnik i kolejny malowniczy krajobraz z Karkonoszami i Śnieżką... |
 |
| Można tu także wypocząć na jednej z ławek nad Stawem... |
 |
| Piękna przyroda w Parku Krajobrazowym w Bukowcu... |
 |
| Dom Rybaka nad Stawem Kąpielnik... |
 |
| Pod koniec dnia obeszłam staw Kąpielnik dookoła, aby zobaczyć Opactwo, po drugiej stronie... |
 |
| Opactwo... |
 |
| Tabliczka informacyjna o Studni Templariuszy, która obecnie znajduje się na dziedzińcu zamku w Namysłowie... |
 |
| Ostatnia atrakcja - Ponura Kapliczka. |
6. Marmurowa Ławka nad Stawem Długim, jest to odrestaurowana częściowo z oryginału oraz częściowo dobudowana współcześnie. Była zwana też ławką Persiusa i zdobią ją dwa gryfy. Została ona odtworzona przez Fundację Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, która zresztą ma w planach odtworzenie wszystkich budowli, które w XIX wieku zdobiły park angielski w Bukowcu. Oryginalna ławka, która również stała w tym miejscu, została podarowana hrabinie Fryderyce von Reden przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma IV, w 1842 roku. Siedząc na ławce rozpościera się przed nami piękny widok na Staw Długi, pełen głośnego ptactwa: łabędzi, czapli siwych, kaczek itp., na tle którego widać Karkonosze wraz ze Śnieżką. Wokół Marmurowej Ławki latem kwitły różowe kwiaty jeżówki, na których było mnóstwo motylków.
7. Tajemniczy Las - jest to kolejna ekspozycja muzealna, tym razem przyrodnicza w Bukowcu, która znajduje się w budynku dawnego browaru. Można się tutaj dowiedzieć wielu rzeczy o faunie i florze regionu, korzystając z multimedialnych kiosków edukacyjnych. Można też posłuchać dźwięków przyrody, obejrzeć film w leśnym kinie, poznawać przyrodę poprzez gry i zabawy.
8. Koło Tajemniczego Lasu weszłam ponownie w park krajobrazowy i niebawem doszłam do Stawu Kąpielnik, nad którym kiedyś stał Dom Rybaka. Mieszkali w nim pomocnicy ogrodnika, a także hrabia miał tutaj swój pokój, ozdobiony obrazami. Dziś jest tu nowy budynek, który również nazywa się Domem Rybaka i mieści się tu bar z potrawami z grilla, lodami oraz czymś do picia. Można też nieodpłatnie skorzystać z wypożyczenia leżaków i podziwiać malowniczy widok na staw lub np. obejrzeć zachód słońca.
9. Stąd później udałam się na spacer wokół Stawu Kąpielnik, po którego drugiej stronie znajdziemy u podnóża góry Mrowiec budynek Opactwa. Budowla została wzniesiona na kształt ruiny jednonawowego, gotyckiego kościoła klasztornego. Pierwotnie ta kolejna romantyczna ruina mogła służyć jako pawilon ogrodowy. Jednak gdy niespodziewanie zmarł w 1815 hrabia von Reden, urządzono tu jego grobowiec.
10. Oprócz tych budowli w parku krajobrazowym w Bukowcu jest jeszcze Dom Ogrodnika, którego jednak nie udało mi się zobaczyć, znajduje się on nieopodal Herbaciarni; służył jako mieszkanie ogrodnika Waltera, lecz były na piętrze jeszcze pokoje, należące do hrabiny i hrabiego, a wokół niego był oczywiście ogród z warzywami oraz kwiatami i sad.
11. Z nieistniejących już budowli należy wymienić Studnię Templariuszy, która jednak przetrwała i dziś zdobi dziedziniec zamku w Namysłowie, a dawniej znajdowała się koło Opactwa. A także Oranżerię i Pawilon Ogrodowy zwany Salonem. Ten ostatni powstał na pocz. XIX wieku, lecz w latach 70-tych XX wieku został rozebrany.
12. Ponura Kapliczka zwana dawniej Grotą ze źródłem, gdyż wypływa z niej źródełko, znajduje się nad Ponurym Stawem, nieopodal Opactwa.
13. W samym Bukowcu warto jeszcze zobaczyć położone nieopodal całego kompleksu pałacowo-parkowego dwa kościoły, położone nieopodal niedużego stawu we wsi: późnogotycki kościół p.w. św. Marcina z XVI wieku i kościół p.w. św. Jana Chrzciciela z XVIII wieku, który został wzniesiony jako ewangelicki. Są tu też zabytkowe domy szachulcowe, które ładnie wkomponowują się w wiejski krajobraz.
Zdecydowanie warto odwiedzić Bukowiec wraz ze wszystkimi jego atrakcjami, wiosną i latem zachwyca tu dodatkowo bajeczna przyroda pełna kolorowych kwiatów i mnóstwa motylków i pszczółek, uwijających się pomiędzy nimi. Będąc tu w lipcu 2024 roku, na stawach widziałam też dużo ptactwa, np. dużą łabędzią rodzinę. Z całą pewnością Bukowiec dzięki Fundacji Doliny Pałaców i Ogrodów odzyskał swój dawny blask i wygląd. Można się tu poczuć jakby odwiedzało się Ornamental Farm w czasach gdy hrabina i hrabia von Reden zapraszali tu swoich gości i pokazywali im poszczególne zakątki w pięknym parku krajobrazowym. Dziś zamiast nich o ciekawostkach dotyczących budowli i niezwykłej przyrody informują nas tabliczki ustawione przy każdym ważniejszym obiekcie. Zdecydowanie można tu wypocząć, spędzając w tym miejscu przynajmniej jeden dzień, tak jak my, w którym da się obejrzeć większość atrakcji, przechadzając się licznymi ścieżkami, często wzdłuż stawów, aczkolwiek nie zdążyłam zwiedzić całego parku krajobrazowego, gdyż to wymaga trochę więcej czasu. Do Bukowca wiedzie droga asfaltowa, która odchodzi w bok w Kostrzycy (jest to przy trasie z Jeleniej Góry, przez Mysłakowice do Kowar i dalej do Karpacza - i tą trasą jeździ właśnie większość autobusów i busów z PKP w Jeleniej Górze do Karpacza), a odległość do Bukowca z Kostrzycy wynosi około 1,5 km i jest to raczej spokojna, boczna droga asfaltowa, która dalej wiedzie przez Krogulec do Karpnik (gdzie jest kolejny piękny zamek). Najpierw zaczynają się stawy po prawej i po lewej, później po prawej jest pałac, równocześnie zaczynają się zabudowania folwarczne po lewej i za chwilkę po prawej stronie drogi, a dalej jest staw we wsi, przy którym stoją dwa kościoły.
Polecam wszystkim wycieczkę do tego niezwykłego miejsca w Kotlinie Jeleniogórskiej, na Dolnym Śląsku:)
Ania.
Źródła - Folderek/mapka pt. "Zespół pałacowo-parkowy w Bukowcu/The Bukowiec palace-park complex" wydany przez Fundację Doliny Pałaców i Ogrodów; www.bukowiec.io, czasopismo pt. "Kulturalnie w Kotlinie Jeleniogórskiej, lato 2024" wydane przez Stowarzyszenie na rzecz Kultywowania Kultury i Sztuki Śląsk (VSK).
Komentarze