W miejscowości Będkowice u stóp Ślęży – świętej góry pogan (Celtów i Ślężan) napotykamy łatwo rekonstrukcję grodu Ślężan, składającego się z dwóch chat, bramy wejściowej do grodu i cmentarzyska kurhanowego. Wioska funkcjonowała od VIII do XIII wieku, zaś położone obok cmentarzysko pochodzi sprzed około 1200 lat, o czym świadczy napis na tablicy informacyjnej. Wówczas cmentarzyska zakładane były w pobliżu osad, gdyż żywi wierzyli w kontakt i silny związek ze zmarłymi.
Przyjmuje się, że w tamtych czasach stosowano pochówek ciałopalny: zmarłych palono na stosie z drewna, aby złożyć ich spopielone szczątki wraz z resztkami spalonego drewna w kurhanach. Stożki kurhanowe usypywano z ziemi i kamieni, niekiedy pod ziemią tworzono kamienne komory wzmocnione drewnianymi balami. Archeolodzy odnaleźli na niektórych stożkach kamienne płyty, tzw. stelle, które mogły wskazywać na pozycję społeczną zmarłych.
Poprzez rekonstrukcję wioski i cmentarzysko prowadzą dwa archeologiczne szlaki (czarny i czerwony), które dalej zmierzają na Ślężę, aby zahaczyć jeszcze o kultowe rzeźby: Pannę z Rybą, Niedźwiedzia, a następnie dochodzą do Sobótki, po drodze mijając jeszcze jedną kultową rzeźbę – Mnicha. Dla naszych przodków rzeźby stanowiły uobecnienie bóstw, były one pośrednikami między człowiekiem a bóstwem. Do wszystkich tych rzeźb dołączone są różne legendy, oraz różnie tłumaczy się ich pochodzenie i datowanie ich powstania w czasie. Warto dodać, że na górze Ślęży i sąsiedniej Raduni a nawet mniejszej Wieżycy istniały w zamierzchłych czasach ( 700-400 p.n.e. – czasy kultury łużyckiej) święte gaje i święte pogańskie miejsca kultu, które były obwarowane kamiennymi kręgami kultowymi, wyznaczającymi zakazane areały, gdzie dostęp mieli jedynie kapłani składający tam różne ofiary i odprawiający różne obrzędy. Starożytny krąg kamienny na Ślęży i Wieżycy patronował bóstwu Słońca – dawcy życia i plonów, a na Raduni bóstwu Księżyca. Do dziś możemy podziwiać relikty wałów na tych trzech górach, które są jedynie niewielkim fragmentami wałów sprzed ponad 2000 lat. Prawdziwa zagłada ośrodków kultu pogańskiego w Polsce i na Ślęży nastąpiła z nastaniem chrześcijaństwa, a więc po X w. Szczęściem dotrwały do dziś nieliczne rzeźby kultowe ze znakami solarnymi, cmentarzysko kurhanowe, relikty wałów kultowych itp. Oto cytat z relacji kronikarza średniowiecznego Thietmara z Merseburga (XII w.) na temat dotrwania do jego ówczesnych czasów tradycji pogańskiego kultu: „ Owa góra wielkiej doznawała czci u wszystkich mieszkańców z powodu swego ogromu oraz przeznaczenia, jako że odprawiano na niej przeklęte pogańskie obrzędy”. Przykładem takich obrzędów było składanie mniejszych ofiar przez mieszkańców wioski, np. pisanki (symbole życia), czy czaszki zwierząt bądź misy z jedzeniem. Obrzędy religijne odbywały się zgodnie z rytmem przyrody. Ponadto mieszkańcy nosili ciekawe amulety mające odpędzać złe duchy.
Ania
Komentarze