"Wycieczka do Śląskiego Elizjum, czyli Dolnośląskiej Doliny Pałaców i Ogrodów w Kotlinie Jeleniogórskiej"
W Sudetach, a dokładniej w Kotlinie Jeleniogórskiej znajduje się piękna Dolina Pałaców i Ogrodów.
Miejsce to jest niezwykłe, ponieważ znajdziemy tu około 30 rezydencji: zamków, dworów i pałaców z różnych epok, często otoczonych pięknymi i zabytkowymi parkami. Zaliczyć do nich możemy takie obiekty jak pałace w: Bukowcu, Cieplicach Śląskich-Zdrój, Ciechanowicach, Wojanowie, Wojanowie-Bobrowie, Łomnicy, Karpnikach, Pałac Dębowy w Karpnikach, Pałac na Wodzie w Staniszowie, drugi pałac w Staniszowie, pałace w: Piechowicach-Pakoszowie, Sobieszowie, Janowicach Wielkich, Mniszkowie, Pałac Królewski w Mysłakowicach, Pałac Smyrna w Kowarach, pałac w Ciszycy-Kowarach, Nowy Dwór w Radocinach-Kowarach, Pałac Paulinum w Jeleniej Górze, Dwór Czarne w Jeleniej Górze, Pałac w Dąbrownicy, w Czernicy, w Brunowie, Miłkowie oraz dwa zamki średniowieczne: Bolczów w Rudawach Janowickich oraz Zamek Chojnik w Sobieszowie i Wieża Książęca w Siedlęcinie.
Rezydencje te w tej pięknej i malowniczej krainie, otoczonej z południowej strony majestatycznie wznoszącymi się Karkonoszami, a z południowo-zachodniej Górami Izerskimi, od północy zaś Pogórzem Kaczawskim, od północnego-zachodu Górami Kaczawskimi, a od wschodu Rudawami Janowickimi, zakładały w minionych wiekach, najświetniejsze europejskie rody. Poza tym do "Śląskiego Elizjum" , jak w XIX wieku nazywano tą krainę pełną pałaców, porównując ją w ten sposób do Doliny Pałaców i Ogrodów nad Loarą we Francji, uwielbiali przyjeżdżać przeróżni artyści lub znane osobistości, np. Fryderyk Chopin (1810-1849), Johan Wolfgang von Goethe (1749-1832) oraz przyszły prezydent Stanów Zjednoczonych John Quincy Adams (1767-1848).
Stacja kolejowa w Janowicach Wielkich...
Ruina kościoła ewangelickiego w Karpnikach...
Kościół p.w. św. Jadwigi Śląskiej w Karpnikach...
Biblioteczka we wsi...
Zamek w Karpnikach...
Restauracja zamkowa...
Na dziedzińcu zamkowym...
Obraz w holu, przedstawiający zamek
w Karpnikach w dobie baroku...
Ciekawe, ozdobne sklepienie w holu zamku...
Zamek można obejść dookoła
i my właśnie tak zrobiłyśmy...
Cały zamek jest otoczony fosą...
W której odbijały się zamek
i drugi most drewniany prowadzący do zamku...
Fontanna...
Zabytkowy portal...
Nieopodal zamku, na Stawach Karpnickich odpoczywała czapla...
Tuż za wsią był skręt do Bukowca,
gdzie również znajduje się pałac...
W oddali było widać Rudawy Janowickie...
A wzdłuż drogi asfaltowej były Stawy Karpnickie...
Pasieka na łące na tle Karkonoszy...
Po obu stronach drogi były malownicze widoki, tutaj widać Sokoliki...
Wkrótce byłyśmy już w Łomnicy, przy Małym Pałacu,
w którym jest hotel i restauracja...
Tuż obok jest Duży Pałac z Muzeum...
A kilkadziesiąt metrów dalej stoi Dom Modlitwy...
Przed pałacem można sobie zrobić
zdjęcie w stroju z minionych epok...
Obraz w Muzeum...
Ewangelicki Dom Modlitwy...
W lecie warto tu zajrzeć na Wystawę o Biblii...
Dom Modlitwy w środku...
Sklep z antykami "Galeria II Sant Antonio"...
Mieszczący się na dwóch piętrach Sklep lniarski
z wyrobami z lnu oferuje modę damską,
moda męską, pościel itd.
Tutaj też można się sfotografować
w przebraniu, tym razem dla dzieci...
Zabudowania folwarczne
ze sklepami i restauracją...
W drodze do pałacu w Wojanowie, przeszłam przez Bóbr...
Pałac w Wojanowie...
Park wokół pałacu...
Pałac w Wojanowie od strony Parku Krajobrazowego...
W holu pałacu...
Zabytkowa fontanna...
Widok na Karkonosze ze Śnieżką...
I widok na pałac w Wojanowie...
Letni kwiat - tawuła:)
Większość tych rezydencji znajduje się dziś w prywatnych rękach, często znajdziemy w nich luksusowe hotele i restauracje, np. Karpniki, Wojanów, Staniszów, Pakoszów i Paulinum w Jeleniej Górze. Część z nich jest też niedostępna i znajduje się w rękach prywatnych, np. Mniszków, Pałac Dębowy w Karpnikach, Wojanów-Bobrów, Ciszyca w Kowarach, a w niektórych mieszczą się: w Janowicach Wielkich - Dom Pomocy Społecznej, w Sobieszowie - od niedawna Centrum Przyrodniczo-Edukacyjne Karkonoskiego Parku Narodowego, które można zwiedzać, Ciechanowice - można zwiedzać pałac (z cennymi freskami) i przepiękne ogrody wokół niego, Cieplice Śląskie-Zdrój - filia Politechniki Wrocławskiej, Bukowiec - Ornamental Farm, tutaj mieści się Siedziba Związku Gmin Karkonoskich oraz Fundacja Doliny Pałaców i Ogrodów Kotliny Jeleniogórskiej, dzięki której powstał Park Kulturowy Kotliny Jeleniogórskiej, który został uznany również za Pomnik Historii. Taki Park Kulturowy (jeden z wielu w Polsce) został stworzony aby stanowić formę ochrony dla pałaców w Parku i dać możliwość ich rewitalizacji. Tu znajdziemy dlatego więcej atrakcji, m.in. hotel, Muzeum w Dolinie Pałaców i Ogrodów, w którym dowiemy się więcej właśnie o historii rezydencji w dawnym Elizjum i o arystokratycznych rodach, które je zbudowały. Są tu też makiety zamku Chojnik bądź pałacu w Pakoszowie, a także zdjęcia i grafiki pozostałych rezydencji. W Bukowcu jest też Wystawa Interaktywna "Tajemniczy Las", z której możemy się dowiedzieć więcej o faunie i florze z karkonoskich lasów.
W Łomnicy możemy zwiedzać cały pałac, w którym urządzono muzeum, w którym dowiemy się ciekawostek o życiu arystokratów w minionych wiekach oraz o losach pałacu po wojnie. Podobno w czasie zwiedzania w pałacowych komnatach można spotkać przebrane w stroje z dawnych epok, postaci. W budynku obok, tzw. Domu Wdów właściciele urządzili hotel i restaurację. W Mysłakowicach jest szkoła podstawowa, a w pałacu Smyrna w Kowarach restauracja.
Oba zamki Średniowieczne - Bolczów i Chojnik można również zwiedzać, podobnie jak Wieżę Książęcą w Siedlęcinie.
Na mojej wycieczce miałam okazję zobaczyć trzy pałace: w Karpnikach, Łomnicy i Wojanowie. Aby je zobaczyć przyjechałam pociągiem Kolei Dolnośląskich do Janowic Wielkich, a tu wsiadłam na kilka minut do autobusu Powiatowej Komunikacji Karkonoskiej, która zawiozła nas, przez Przełęcz Karpnicką (z której jest z kolei blisko do schroniska Szwajcarki (10 minut piechotą) w Rudawach Janowickich i Sokolików), do wsi Karpniki. Stąd, na piechotę, poszłyśmy do zamku w Karpnikach, a dalej, drogą asfaltową, wzdłuż Stawów Karpnickich, do Łomnicy i Wojanowa.
Po drodze minęłyśmy jeszcze Pałac Dębowy w Karpnikach, który jest otoczony płotem i niedostępny, a później na końcu wsi, po lewej stronie był już zamek-hotel w Karpnikach. Pierwotnie istniał tu zamek założony w XIV wieku, prawdopodobnie przez Henryka Czirnę. Zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli oraz bywał przebudowywany. W holu hotelu, przy recepcji, wisi na ścianie stary, duży obraz, na którym jest przedstawiony zamek w Karpnikach w dobie baroku; obraz bardzo mi się spodobał, gdyż zamek wyglądał wtedy zupełnie inaczej niż dziś, posiadając barokowy kształt. Zaś dzisiejszy wygląd uzyskał dopiero w XIX wieku, gdy został przebudowany w stylu neogotyckim. Na parterze zamku jest dziś restauracja, a wewnątrz murów znajduje się dziedziniec, na którym również są ustawione stoliki dla gości, widać stąd wewnętrzne ściany zamku, również bardzo ładne. A na zewnątrz, do zamku prowadzi kamienny most z dwoma latarniami, nad fosą z wodą, która otacza cały zamek wokół, po prawej stronie w oczy rzuca się wysoka wieża. W XIX wieku, gdy zamek należał do brata króla Prus Fryderyka Wilhelma III - czyli do Wilhelma von Hohenzollerna i jego żony Marianny, w zamku, na pierwszym piętrze urządzono muzeum z rzeźbami, klejnotami, witrażami. W zamku była też biblioteka z rękopisami, zaś właściciele lubili urządzać bale, koncerty i przedstawienia teatralne dla wyśmienitych gości z najwyższych sfer.
Gdy obejrzałam już zamek w Karpnikach, zaczęły się Stawy Karpnickie, są to stawy rybne, na których mieszka też liczne ptactwo, które tego lipcowego dnia pięknie i donośnie śpiewało. Mnie udało się zobaczyć jedynie parę łabędzi i czaplę siwą. Według drogowskazu, do Łomnicy było jeszcze 5 km. Droga ta była przyjemna, najpierw wiodła właśnie obok malowniczych Stawów Karpnickich, a dalej pośród pól i łąk oraz niewysokich pagórków. Wkrótce doszłyśmy już do Łomnicy, a po prawej stronie naszej drogi widniał pałac i Dom Wdów, i także tu było wejście na teren Parku Pałacowego. Niestety tego dnia nie starczyło nam już czasu, aby zwiedzić Muzeum w głównym budynku.
W Zespole Muzealno-Pałacowym Łomnica od 2004 roku działa Fundacja Rozwoju Krajobrazu Kulturowego Dominium Łomnica. Jej celem jest ochrona unikatowego krajobrazu kulturowego Kotliny Jeleniogórskiej. W Muzeum można oglądać wystawę stałą "Trzy wieki życia w Pałacu Łomnica". W 18 salach na trzech piętrach przedstawiono losy pałacu od XIX wieku do dziś oraz losy jego mieszkańców. Można np. zwiedzać Gabinet Sycyliski, Sypialnię Pana Starosty von Kuster, kuchnię pałacową, a także klasę szkolną, gdyż po wojnie była w pałacu szkoła podstawowa, ale z biegiem lat pałac zamieniał się w ruinę. Od 1835 do 1945 roku pałac w Łomnicy należał do rodziny von Kusterów. Jednak w 1945 roku byli oni zmuszeni do opuszczenia tych ziem. Dopiero na początku lat 90-tych, gdy ruina pałacu została wystawiona na sprzedaż, potomek von Kusterów wraz z żoną odnaleźli się i kupili pałac. To właśnie dzięki nim Dominium Łomnica otrzymało nowe życie. Warto dodać, że pałac jest otoczony przez piękny Park Krajobrazowy ze starym drzewostanem, położony nad rzeką Bóbr.
Dziś oprócz Muzeum w Dużym Pałacu i hotelu z restauracją w Małym Pałacu oraz Parku Pałacowego, są tu też inne atrakcje, np. ewangelicki Dom Modlitwy, który został zbudowany dopiero w 2020 roku. Pierwotnie był Dom Modlitwy we wsi Rząśnik koło Świerzawy z 1748 roku, jednak z powodu złego stanu technicznego został rozebrany w 2008 roku. A w 2020 roku jego niektóre zachowane elementy posłużyły do rekonstrukcji tego obiektu we wsi Łomnica. Dom Modlitwy jest drewniany i nie ma wieży, oraz jest jednym z około 200 Domów Modlitwy, które wówczas powstawały na terenie pruskiego Śląska, przy czym wszystkie były takiej właśnie konstrukcji. Dziś w Domu Modlitwy jest miejsce spotkań, a także stała wystawa cyfrowa "Śląskie Domy Modlitwy - Śląska Tolerancja", zaś w okresie wakacyjnym lipiec-sierpień 2023 jest tu też czasowa wystawa pt. "Wystawa Biblii - księga, która przetrwała wieki".
To jeszcze jednak nie koniec atrakcji w Dominium Łomnica, ponieważ w dawnych zabudowaniach folwarcznych naprzeciw pałacu są: dwupiętrowy Lniany Dom Towarowy w Spichlerzu, w latach 1738-1811 Łomnica słynęła z produkcji śląskiego lnu. Jest tu też Sklep Folwarczny z Piekarnią, w którym można nabyć lokalne wyroby rzemieślnicze i lokalne produkty spożywcze, w tym produkowane w tutejszej Kuchni Ziemiańskiej pałacowe specjały np. dżemy, soki, przeciery czy zupy w słoikach. Jest tu też historyczny Ogród Kuchenny oraz Restauracja "Stara Stajnia" ze swojską kuchnią. Znajdziemy tu też Sklep z antykami - Galeria II SantAntonio.
Gdy zwiedziłam już wszystkie atrakcje w Łomnicy, poszłyśmy do Wojanowa, który graniczy z Łomnicą i zaledwie kilkaset metrów od Dominium Łomnica jest kolejny pałac-hotel w Wojanowie. Na początku XVII wieku powstał tu dwór renesansowy, który został spalony przez Szwedów w czasie wojny trzydziestoletniej, lecz został odbudowany jeszcze w XVII wieku. Już w XVIII wieku pałac który często zmieniał właścicieli, został przebudowany w stylu barokowym. W XIX wieku pałac został przebudowany w stylu neogotyckim zaś wokół pałacu powstał park krajobrazowy. Po wojnie w pałacu i folwarku mieścił się PGR. Dziś, na szczęście pałac jest pięknie wyremontowany i mieści się w nim hotel z restauracją:)
Od pałacu w Wojanowie dzieliły mnie niecałe 2 km do stacji PKP w Wojanowie. Nim przyjechał pociąg, poszłam zielonym szlakiem w lewo tuż przy stacji, była to wąska ścieżka, poprowadzona wzdłuż linii kolejowej, która niebawem doprowadziła mnie do jeziora i stąd był piękny widok na pałac w Wojanowie na tle Karkonoszy wraz z jeziorem:)
Potem została nam już tylko podróż powrotna do domu:)
Ania.
Źródło - Fundacja: Dominium Łomnica (dominiumlomnica.pl), Pałac Łomnica - Miejsce z historią | Hotel Karkonosze (palac-lomnica.pl), Dolina Pałaców i Ogrodów - najważniejsze atrakcje, obiekty, zamki, pałace (karkonosze.pl) Zamek Karpniki - Luksusowy Hotel i Restauracja w okolicy Jeleniej Góry
Komentarze