.jpg)
1. Ippoldt L. Kiedy muszę nauczyć się żyć – biblioterapia dzieci niepełnosprawnych intelektualnie. „Poradnik Bibliotekarza” 2009, nr 3 (708), s. 33-37.
Autorka dowodzi, iż dziecko niepełnosprawne intelektualnie może być uczestnikiem procesu biblioterapeutycznego, nawet wtedy, gdy nie jest w stanie opanować technik czytania i pisania. Wynika to z tego, że dziecko zwykle chętnie słucha głośnego czytania, umie wybrać książkę, która go zainteresowała, ma swoje ulubione lektury, a książki mogą stwarzać mu świat zastępczy. Zadaniami książki w stosunku do dziecka niepełnosprawnego intelektualnie są wyrównanie różnic w starcie kulturalnym, również w starcie w klasie integracyjnej, wytworzenie i umocnienie więzi społecznych, przyczynienie się do powstawania i rozwoju procesów poznawczych, dostarczanie przeżyć estetycznych i kształtowanie postaw moralnych, wypełnianie wolnego czasu wartościowymi formami pod względem treści.
Opiekun-terapeuta powinien wybierać bajki relaksacyjne i psychoedukacyjne oraz książki „łatwe w czytaniu” (np. wydawane przez Fundację Literatury „Łatwej w Czytaniu”), książki-zabawki, drukowane dużą czcionką, książki mówione, wydane razem z kasetą czy płytą, nagrania efektów dźwiękowych, zabawki i gry edukacyjne, ilustracje, kasety wideo, gry komputerowe, karty wyrazowe i bilety inteligencji. Bajki relaksacyjne wyciszają i uspokajają dziecko, psychoedukacyjne zmieniają postawę bądź zachowanie dziecka, kiedy znajduje się ono w trudnej sytuacji życiowej lub źle się zachowuje. Książki „łatwe w czytaniu” są poradnikami uczącymi życia dzieci niepełnosprawne intelektualnie. Książki-zabawki ćwiczą sprawności manualne oraz zdolności koordynacyjne. Książki drukowane dużą czcionką czy książki mówione są przydatne w pracy z dziećmi mającymi trudności w czytaniu, problemy z rozumieniem treści oraz dyslektycznymi. Inne pomoce biblioterapeuty służą poznawaniu liter, nauce pisania i czytania, rozbudzają wyobraźnię, ułatwiają przyswojenie wiadomości, wspomagają terapię mowy.
Ponadto artykuł zawiera dwa scenariusze zajęć biblioterapeutycznych, których głównym celem jest zmiana postawy wobec własnego wyglądu oraz charakteru u dzieci z problemem dotyczącym samoakceptacji.
2. Świerczyńska M. Biblioterapia. Szkolenie dla nauczycieli. „Biblioteka w Szkole” 2008, nr 12, s. 13-15.
Artykuł omawia biblioterapię jako formę pracy z dziećmi, w której efekt terapeutyczny osiągamy, gdy korzystamy z łatwo zrozumiałej dla dziecka książki, w której odnajduje wzorce lub identyfikuje się z wybraną postacią i przeżywa dzięki niej silne emocje. W ten sposób dziecko oczyszcza się, przeżywa katharsis, uwalnia się od czynników stresujących i nabywa nowych sił witalnych. Uświadamia sobie swoje emocje, uczy się nowych sposobów działania, dowiaduje się, że inni ludzie postrzegają świat w ten sam sposób.
Przykładowe tytuły wymienione w artykule kierowane dla dzieci z następującymi problemami:
dzieci dotknięte pesymizmem – seria F. Simon o Koszmarnym Karolku, „Kacperiada” G. Kasdepke;
przedszkolaki bojące się szkoły – „Przygody Mikołajka”, „Jestem super-Mateuszek” E. Lindo;
dzieci agresywne, bijące innych – „Kubuś Puchatek” A.A. Milne, „Malutka Czarownica” O. Preusslera;
dzieci nie akceptujące swojego wyglądu – „Wakacje z duchami” A. Bahdaja, „Ida sierpniowa” M. Musierowicz, „Fizia Pończoszanka” A. Lindgren;
dzieci, które musiały się przeprowadzić, wyrwane ze środowiska – „Życie do góry nogami” J. Kaczmarskiego, „Zilla i ja” H. Dunmore;
dzieci z problemami zdrowotnymi – książki o wyprawach Tomka A. Szklarskiego, przygody Pana Samochodzika Z. Nienackiego, serię o Koszmarnym Karolku, „Tam, gdzie spadają anioły” D. Terakowskiej dla starszych dzieci;
dzieci odtrącone przez rodziców, samotne – „Rodzina Szkaradków i ja” N. Kółeczek, baśnie H. CH. Andersena, „Rasmus i włóczęga” A. Lindgren;
dzieci, które straciły bliską osobę – „Pejzaż sentymentalny” K. Siesickiej, „Awantura o Basię” K. Makuszyńskiego, „Historia o mewie i kocie, który uczył ją latać” L. Sepulvedy, „Słoneczko” M. Buyno-Arctowej, „Bułeczka” J. Korczakowskiej;
dzieci, którym urodziło się rodzeństwo – „Ja też chcę mieć rodzeństwo” A. Lindgren, „Nie będę jedynakiem” J. Jóźwiak;
dzieci nieśmiałe – „Przygody Tomka Sawyera” M. Twaina, „Winnetou” K. Maya, „Mały Książe” A. de Sant-Exupery’ego.
Dziecko często samo intuicyjnie wybiera książkę lub powraca do wcześniejszej lektury, ponieważ ma ona dla niego wartości terapeutyczne. W lekkich stanach depresyjnych zaleca się wracanie do lubianych książek czytanych w jak najmłodszym wieku.
3. Rudnicka I. Rola baśni w życiu dziecka. „Dodatek do Poradnika Bibliotekarza” 2008, nr 4 W: „Poradnik Bibliotekarza” 2008, nr 1 (694), s. 1-3.
Artykuł przedstawia cechy literackie baśni i bajek, które pełnią istotną rolę w kształtowaniu postaw rozwijającego się dziecka. Opisuje walory i zalety wymienionych gatunków oraz formy pracy z dziećmi, m.in. dramę, jako zajęcia pozytywnie wpływające na dzieci. Przedstawia rolę baśni w życiu dziecka i stwierdza, iż tylko baśń zaspokaja w pełni potrzeby psychiczne wynikające z odbioru treści artystycznych. Autor zwraca uwagę na fakt, iż baśń jest istotnym elementem w pracy z dzieckiem chorym oraz głównym elementem procesu biblio-terapeutycznego, pełni funkcje kompensacyjne, kształtuje wyobraźnię oraz pojęcia moralne.
4. Widerowska M. Warsztat biblioterapeuty. „Poradnik Bibliotekarza” 2008, nr 1 (694), s. 34-37.
Autorka wymienia cechy charakterologiczne, jakie powinien posiadać biblioterapeuta. Przedstawia cel procesu biblioterapeutycznego, podział biblioterapii na instytucjonalną, kliniczną i wychowawczą oraz opisuje biblioterapię wychowawczą jako proces mający na celu pomoc w przezwyciężaniu problemów emocjonalnych i życiowych. Wymienia potencjalnych adresatów biblioterapii oraz opisuje pięć podstawowych etapów procesu biblioterapeutycznego oraz podaje wskazówki odnośnie miejsca odbywania się zajęć biblioterapeutycznych. Ponadto w artykule opisano warsztat biblioterapeuty, na który składają się scenariusze zajęć, teksty literackie, książki mówione, książki łatwe w czytaniu, książki zabawki. Przedstawiono kryteria doboru książek łatwych w czytaniu i książek zabawek. Wymieniono, jako istotny element warsztatu biblioterapeuty, wiedzę pedagogiczną i psychologiczną. Zamieszczono scenariusz warsztatów „Tworzenie książki łatwej w czytaniu i książki zabawki”, skierowanych do osób zainteresowanych prowadzeniem zajęć biblio-terapeutycznych.
5. Świątek R., Droździewicz K. Leczyć książką. „Poradnik Bibliotekarza” 2009, nr 3 (708), s. 18-19.
Relacja z regionalnej konferencji naukowej poświęconej biblioterapii, która odbyła się w 2008 r. w Skawinie. Tematem konferencji było pytanie – „czy biblioterapia może poszerzyć ofertę edukacyjno-wychowawczą placówki oświatowej – warsztaty biblio-terapeutyczne”. Celem było wzbogacenie umiejętności związanych z doborem literatury do zajęć biblioterapeutycznych w różnych typach szkół i placówek oraz poznanie specyfiki organizowania zajęć dla wychowanków w różnym wieku oraz o różnych predyspozycjach. Poruszono zagadnienia związane z minimalizowaniem lęku i agresji wśród młodzieży dzięki oddziaływaniom biblioterapeutycznym, pracy biblioterapeuty z dziećmi upośledzonymi umysłowo, odrzuconymi oraz mającymi problemy z samoakceptacją. Zwrócono uwagę na fakt, iż nauczyciel powinien podejmować się roli nie tylko edukatora i wychowawcy, ale również terapeuty.
Komentarze